نویسنده:محسن میردهقان
وارنیش ها موادی هستند که از تجزیه شدن ساختار مولکول های شیمیایی روغن، تولید میشوند. این مواد بسیار چسبناک هستند و به‌همین علت باعث بوجود‌آمدن معضلات ذیل در صنعت میشوند:
۱-نادرست کار کردن Servo Valve ها
۲-مسدود شدن مسیر انتقال روغن
۳-گرفتگی فیلترها
۴-افزایش اصطکاک در بیرینگ ها
۵-کاهش انتقال حرارت روغن
در صورتی که میخواهید در تجهیزی امکان تشکیل وارنیش بسیار بسیار پایین باشد،توصیه میشود از روغن های PAG استفاده کنید. این روغن ها، به روغن های Varnish Free معروف هستند ،ولی باید این نکته را مدنظر داشت که قیمت این روغن ها بسیار بالاست و در هرجایی صرفه اقتصادی ندارند.
مکانیزم تشکیل وارنیش:
بطور کلی،پدیده اکسیداسیون باعث تشکیل این مواد میشود.بدین ترتیب که مولکولهای روغن با اکسید شدن،منجر به‌تولید پلیمر هایی(مولکولهای بزرگ) که قابلیت انحلال در روغن را دارند، میشوند.
زمانی که روغن از این پلیمرها اشباع بشود، آنها رسوب میکنند. نکته لازم بذکر این است‌که، این مواد پلیمری قطبی هستند و با توجه به مبانی علم شیمی که مواد قطبی همدیگر را جذب میکنند،این مواد بدلیل قطبی بودنشان بهم میچسبند و بزرگتر می شوند.بعلاوه،سطح مولکولهای فلزات نیز قطبی هستند،لذا این مواد پلیمری با سطح فلزات نیز پیوندهای قطبی سختی برقرار میکنند و در نهایت وارنیش ها تشکیل میشوند.به علت پیوندهای قطبی قوی بین وارنیش و سطح فلزات، تمیز کردن وارنیشها از سطح فلز کار بسیار دشواری است.
شکل فوق،مکانیزم شش مرحله ای تشکیل وارنیش را به تصویر میکشد.
چگونگی شناسایی حضور وارنیش در روغن:
نکته قابل توجه این است که بدلیل بسیار کوچک بودن ذرات وارنیش،این مواد در روغن قابل مشاهده نیستند،ولی حضور آنها را میتوان با چک کردن سطح زیرین مخازن بررسی نمود.در صورتی که در آنجا لایه ای زرد یا قهوه ای تشکیل شده باشد،در روغن وارنیش وجود دارد.بعلاوه،پتانسیل تشکیل وارنیش در روغن را میتوان با انجام تست MPC در آزمایشگاهها نیز مورد بررسی قرار داد.
وارنیش ها در کدام قسمت تجهیزات تشکیل میشوند؟
این مواد بیشتر در مناطقی که روغن بسیار داغ هست(بدلیل اکسیداسیون بیشتر) و یا بسیار سرد هست(بدلیل پایین آمدن حلالیت این مواد در روغن) و روغن حرکتی ندارد، یافت میشوند.
در چه روغن هایی، بررسی کردن حضور وارنیش توصیه میشود:
بیشتر برای کمپرسورها،توربین ها و دستگاه های هیدرولیک مورد بررسی قرار میگیرند.دلیل این امر آن است که حضور وارنیش می تواند منجر به بهم چسبیدن قطعاتی همچون vavle ها درون این تجهیزات شده و اصطلاحا باعث جام(Jam) کردن این سیستم ها خواهد شد.
