نویسنده:محسن میردهقان
برای بررسی دقیق روانکار ها ، لازم است آب بندهای مورد استفاده در تجهیز را نیز بشناسیم. در این پست به بررسی انواع گسکت ها می پردازیم.
گسکت ها (Gaskets) آب بندهای مکانیکی هستند که از نشت مایعات یا گازها جلوگیری می‌کنند. واشرها در انواع مختلفی ساخته می‌شوند که هر کدام برای کاربردها و محیط‌های خاصی طراحی شده‌اند. در زیر برخی از انواع متداول آنها را معرفی می‌کنیم:
1. گسکت های فلزی
– گسکتهای حلقه‌ای (RTJ):
در کاربردهای فشار بالا و دمای بالا، مانند صنایع نفت و گاز استفاده می‌شوند. معمولاً از آهن نرم، فولاد کم‌کربن یا فولاد ضد زنگ ساخته می‌شوند.
-گسکت های مارپیچی (Spiral Wound)
: از ترکیب فلز و مواد پرکننده (مانند گرافیت یا PTFE) ساخته می‌شوند. این گسکت ها در محدوده وسیعی از فشارها و دماها استفاده می‌شوند.
– گسکت های فلزی موج‌دار (Corrugated Metal):
از یک هسته فلزی موج‌دار با لایه‌ای نرم ساخته می‌شوند. این گسکت ها خاصیت بازیابی و انعطاف‌پذیری خوبی دارند.
2. گسکت های غیر فلزی
-گسکتهای الاستومری (Elastomeric):
از موادی مانند لاستیک (طبیعی یا مصنوعی)، سیلیکون، EPDM، نیتریل و غیره ساخته می‌شوند. این گسکتها برای کاربردهای فشار و دمای پایین تا متوسط مانند خطوط لوله آب و هوا استفاده می‌شوند.
-گسکتهای الیاف فشرده (CNAF)
: از الیاف مصنوعی و مواد دیگر که با لاستیک پیوند خورده‌اند، ساخته می‌شوند. این گسکتها به عنوان جایگزینی برای واشرهای آزبستی در کاربردهای صنعتی مختلف استفاده می‌شوند.
3. گسکتهای ترکیبی
– گسکتهای کمبروفیل (Cambrophile)
: ترکیبی از یک هسته فلزی و یک ماده آب‌بندی نرم هستند که مزایای هر دو نوع گسکت فلزی و غیر فلزی را دارند. در کاربردهای فشار بالا و دمای بالا استفاده می‌شوند.
-گسکتهای گرافیتی (Graphite)
: از ماده گرافیت، که اغلب با یک هسته فلزی تقویت شده، ساخته می‌شوند. این گسکتها در کاربردهای دمای بالا مانند سیستم‌های بخار استفاده می‌شوند.
4. گسکتهای تخصصی
-گسکتهای مایع (Liquid)
: به صورت مایع اعمال شده و سپس به شکل واشر پخته می‌شوند. در مواردی که گسکتهای سنتی قابل استفاده نیستند، به کار می‌روند.
-اورینگ ها (O-Rings)
: اورینگ ها ، الاستومرهای دایره‌ای هستند که در انواع مختلفی از کاربردهای آب‌بندی، به ویژه در مواردی که حرکت بین قطعات وجود دارد، استفاده می‌شوند.
-نوار گسکت (Gasket Tape)
: نوار انعطاف‌پذیر با پشت چسب‌دار که برای آب‌بندی سطوح نامنظم و تعمیرات سریع استفاده می‌شود.
5. گسکتهای سفارشی
-گسکتهای برش‌خورده (Die-Cut):
گسکتهایی با شکل سفارشی که از ورقه‌های مواد ساخته می‌شوند. این گسکتها می‌توانند از لاستیک، چوب‌پنبه، نمد یا مواد دیگر، بسته به کاربرد، ساخته شوند.
-گسکتهای تزریقی (Injection Molded)
: گسکتهای سفارشی که با استفاده از فرآیند تزریق تولید می‌شوند و اغلب برای اشکال پیچیده و کاربردهای با حجم بالا استفاده می‌شوند.
6. گسکتهای محیطی و صنعتی خاص
-گسکتهای خودرویی
: به طور خاص برای کاربردهای خودرویی مانند واشرهای سرسیلندر، گسکتهای اگزوز و گسکتهای منیفولد ورودی طراحی شده‌اند.
-گسکتهای دریایی
: در محیط‌های دریایی استفاده می‌شوند و از موادی ساخته شده‌اند که در برابر خوردگی آب شور و شرایط آب و هوایی شدید مقاومت می‌کنند.
-گسکتهای غذایی
: از موادی ساخته می‌شوند که با مقررات ایمنی غذایی مطابقت دارند، مانند لاستیک یا سیلیکون تأیید شده توسط FDA.
